12. Bölgelerarası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı 29 Ekim 2025 tarihinde Semerkant, Özbekistan’da gerçekleştirildi. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal Oğuz, Başkan Vekili Prof. Dr. Nizamettin Kazancı, Genel Sekreteri Selenay Yakıcı, Genel Sekreter Yardımcıları Özge Ömeroğlu ve Azize Ökten tarafından temsil edilmiştir.
Toplantının Açılış Konuşmaları Genel Direktör Yardımcısı Xing Qu ve Özbekistan Millî Komisyonu Genel Sekreteri Gayane Umeravo tarafından gerçekleştirilmiştir. Toplantının Başkanlığına Özbekistan Genel Sekreteri Gayane Umeravo, Başkan Vekilliğine Jamaika Millî Komisyonu Genel Sekreteri Everton Hannam ile Ürdün Millî Komisyonu Genel Sekreteri Sultan Al Khlaif ve toplantının raportörlüğüne UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Genel Sekreteri Selenay Yakıcı ve Gana Millî Komisyonu Genel Sekreteri Osman Damba Tahidu seçilmiştir.
“Barışın, İnsan Haklarının, Sosyal Kapsayıcılığın ve Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitimin İlerletilmesinde Gençlerin Güçlendirilmesi” başlıklı birinci oturumda Millî Komisyonların gençleri güçlendirmedeki rolü; insan hakları eğitimi, kültürlerin yakınlaşması, sosyal dayanıklılık ve iklim kriziyle mücadele odaklı olarak ele alınmıştır. Sosyal ve Beşerî Bilimlerden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Vekili Lidia Brito oturumun girişini gerçekleştirdi. Kanada Millî Komisyonu Sekretarya Direktörü David Schimpky ve Yürütme Kurulu Üyesi ve gençlik temsilcisi Kimberley Fraser Airhart, UNESCO 14. Gençlik Forumu çıktılarını açıklamış. Alman Komisyonu Uluslararası Gençlik Gönüllüsü Direktör Vekili Juliane Kunert Alman Komisyonunun gençlik çalışmalarını aktarmıştır.
Oturum kapsamında UNESCO Türkiye Millî Komisyonu adına söz alan Özge Züleyha Ömeroğlu konuşmasında, gençlerin barışın inşasında en güçlü aktörlerden biri olduğunu vurgulayarak UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun bu doğrultuda yürüttüğü programları aktarmıştır. 2015 yılında başlatılan “UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Staj Programı” ile UNESCO’nun çalışma alanlarına ilgi duyan üniversite öğrencilerinin bilgi, beceri ve vizyonlarının geliştirilmesinin hedeflendiğini belirtmiştir. Pandemi döneminde dahi kesintisiz olarak çevrim içi formatta sürdürülen program kapsamında bugüne kadar 185 öğrencinin Millî Komisyon bünyesinde staj yaptığını, bu gençler arasında hâlihazırda Komisyon’da görev yapan kişilerin de bulunduğunu ifade etmiştir.
Özge Ömeroğlu ayrıca, genç araştırmacıların UNESCO’nun öncelikli temaları üzerine akademik çalışmalarını teşvik etmek amacıyla yürütülen Yüksek Lisans ve Doktora Tezi Destek Programı hakkında bilgi vermiştir. Bu program kapsamında bursiyerlerin tez çalışmalarında UNESCO’nun programlarına, sözleşmelerine, tavsiye kararlarına ve belgelerine odaklanmalarının beklendiğini ifade etmiştir. Konuşmasının sonunda, iklim krizi, dijital dönüşüm, toplumsal kutuplaşma ve kapsayıcılık gibi küresel sorunlarla karşı karşıya olan gençlerin aynı zamanda bu krizleri dayanışma, yenilikçilik ve etik liderlik fırsatlarına dönüştürebilecek en dinamik nesli oluşturduğunu vurgulamıştır. UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun barış, insan hakları ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda gençlerin çabalarını desteklemeye kararlılıkla devam edeceğini belirtmiştir.
“Dijital Çağda Kültürleri ve Toplulukları Birleştirme: Miras, Sürdürülebilir Turizm ve İpek Yolları” başlıklı ikinci oturumda MONDIACULT 2025’in ardından, dijital çağda kültürel miras, sürdürülebilir kalkınma, topluluk katılımı ve sorumlu turizmden yararlanmaya odaklanılmıştır. Oturumun açılışını Kültürden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Ernesto Ottone gerçekleştirmiştir. Özbekistan Millî Komisyonu, Curaçao Millî Komisyonu ve Fransa Millî Komisyonu temsilcileri MONDIACULT kapsamındaki çalışmalarını aktarmış ve Millî Komisyonların MONDIACULT 2025 sırasında gerçekleştirdikleri toplantı hakkında bilgi paylaşılmıştır.
UNESCO Türkiye Millî Komisyonunu adına Dr. Azize Ökten söz almıştır. Dr. Azize Ökten, “MONDIACULT 2025’in ortaya koyduğu vizyon doğrultusunda, kültürün sürdürülebilir kalkınmadaki merkezi rolünden bahsedilerek UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun, bu süreçte ülkemizin kültür politikalarının uluslararası çerçevelerle uyumlu biçimde geliştirilmesi ve uygulanması için aktif bir rol üstlendiğini belirtmiştir. Millî Komisyonumuzun öncülüğünde yürütülen kapasite geliştirme çalışmalarıyla, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve akademi arasındaki iş birliğinin güçlendirilerek, kültür temelli sürdürülebilir kalkınma hedeflerine somut katkılar sunduğumuz vurgulamıştır.
2025 yılının, aynı zamanda UNESCO 2005 Sözleşmesinin 20. yılı olması bakımından özel bir anlam taşıdığı Türkiye olarak bu önemli Sözleşmeyi ulusal düzeyde çeşitli etkinlikler ve iş birlikleriyle kutladığımız, sözleşmenin ilkelerini dijital çağın gereklilikleriyle buluşturmayı hedeflediğimizi ifade etmiştir. Ayrıca, somut olmayan kültürel miras unsurlarımıza yönelik çalışmalarımızın, MONDIACULT 2025’in kültürel sürdürülebilirlik ve topluluk temelli miras yönetimi vizyonu ile uyumlu biçimde ilerlediğini belirtmiştir.
İpek Yolları boyunca şekillenen kültürel etkileşim alanlarının, hem mirasın korunması hem de sorumlu ve sürdürülebilir turizmin geliştirilmesi açısından stratejik öneme sahip olduğu, Türkiye’nin, bu çok katmanlı tarihsel ağın merkezinde yer alarak, kültürlerin yakınlaşmasına, yaratıcı ekonomilerin ve dirençli toplulukların gelişimine katkıda bulunmayı sürdürdüğünü ifade etmiştir. Tüm bu çalışmaların sonucunda UNESCO Türkiye Millî Komisyonu olarak, MONDIACULT 2025’in öngördüğü bütüncül kültür politikalarına tam bağlılıkla, mirasın korunmasına, kültürel ifadelerin çeşitliliğinin teşvikine, dijital dönüşümün etik biçimde yönlendirilmesine ve kültür temelli kalkınmanın güçlendirilmesi yönündeki çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğimiz beyan edilmiştir”.
“Stratejik Ortaklar Olarak Millî Komisyonlar: Strateji, Program ve Ortaklıklar için Birlikte Çalışmak” başlıklı üçüncü oturumun açılışını Stratejik Planlama Bürosu Direktörü Zazie Schafer açılışını yapmıştır. Taylan Millî Komisyonu, Uruguay Millî Komisyonu ve Fas Millî Komisyonu temsilcileri konuya ilişkin sunum yapmıştır. Millî Komisyonlar bu kapsamda gerçekleştirdiği iş birliği faaliyetleri aktarmıştır.
“Kapsayıcı Toplumların İnşası ve Sürdürülebilir Kalkınma için Bilimin İlerletilmesine Yönelik En İyi Uygulamaların Paylaşımı” başlıklı son oturumda ise Millî Komisyonların kapsayıcı dijital dönüşümü güçlendirerek kapsayıcı toplumların inşası ile sürdürülebilir kalkınma için bilim, teknoloji ve yeniliğin ilerletilmesine yönelik faaliyetler paylaşılmıştır. Bilgi ve İletişimden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Tawfik Jelassi ve Doğa Bilimlerinden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Vekili Lidia Brito oturumun açılışını gerçekleştirmiştir. Filistin Millî Komisyonu Genel Sekreteri sunum yapmıştır.
UNESCO Genel Direktör Yardımcısı Xing Qu ile Gayane Umerova’nın konuşmaları ile toplantı sona ermiştir.
