UNESCO Türkiye Millî Komisyonu
UNESCO Türkiye Millî Komisyonu

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu

UNESCO Türkiye Millî Komisyonu

UNESCO Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı

İnsan ve Biyosfer Programı

https://www.unesco.org.tr/Content_Files/Content/Sektor/Doga_Bilimleri/mab1.jpg

İnsan ve Biyosfer Programı (Man and the Biosphere (MAB) Programme) insan ve çevre arasındaki ilişkiyi bilimsel bir tabanda değerlendiren hükûmetler arası bir programdır.  Program, insan geçim kaynaklarını iyileştirmek ve ekosistemleri korumak amacıyla doğa bilimlerini ve sosyal bilimleri bir araya getirir. Böylece sosyal ve kültürel olarak uygun ve çevresel olarak sürdürülebilir yenilikçi ekonomik kalkınma yaklaşımlarını teşvik eder.

Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı (WNBR – World Network of Biosphere Reserves) 134 ülkede, 22 sınır ötesi alan da dâhil olmak üzere 738 alandan oluşmaktadır.

Biyosfer Rezervleri nelerdir?

https://www.unesco.org.tr/Content_Files/Content/Sektor/Doga_Bilimleri/Resim3.jpg

Biyosfer rezervleri sürdürülebilir kalkınmanın öğrenildiği alanlardır.

Sosyal ve ekolojik sistemler arasındaki değişiklikleri ve etkileşimleri anlamak ve yönetmek ve ayrıca çıkar çatışmalarını önlemek ve biyolojik çeşitliliğin yönetimi için disiplinler arası yaklaşımların test edilebileceği laboratuvarlar olarak değerlendirebilirler. Biyosfer rezervleri küresel zorluklara yerel çözümler sunar.

Bu alanlar kara, deniz ve kıyı ekosistemleri gibi farklı türden ekosistemleri içerebilir. Her alan, biyolojik çeşitliliğin korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını uzlaştıran çözümleri teşvik etmektedir.

Biyosfer rezervleri, ulusal hükûmetler tarafından belirlenir ve bulundukları devletin yargı yetkisi altındadır.

Biyosfer Rezervleri, MAB Uluslararası Eşgüdüm Konseyi'nin kararlarını takiben UNESCO Genel Direktörü tarafından hükümetler arası MAB Programı kapsamında belirlenir. Statüleri uluslararası olarak tanınmaktadır.

Paydaşlara biyosfer rezervlerinin belirlenmesi ve ilan edilmesi süreçleri ile periyodik gözden geçirme süreçlerinde yardımcı olmak için, MAB Uluslararası Eşgüdüm Konseyi tarafından teknik kılavuzlar oluşturulmaktadır.

MAB Programı ve Türkiye

Türkiye MAB Konsey üyeliğine 2009 yılında gerçekleştirilen UNESCO 35. Genel Konferansında seçilerek 2009 - 2013 yılları arasında bu görevi icra etmiştir. Türkiye Konseye UNESCO 38. Genel Konferansında 2015-2019 dönemi için tekrar seçilmiştir.

Türkiye MAB Programı kapsamında UNESCO’nun diğer programlarında olduğu gibi Avrupa grubu içerisinde yer almaktadır. MAB programının en büyük bölgesel faaliyeti iki yılda bir düzenlenen EuroMAB toplantılarıdır. Türkiye bu toplantıya 2007 yılında ev sahipliği yapmıştır.

Türkiye UNESCO MAB Programının bir üyesidir. Türkiye’nin ilk ve tek Biyosfer Rezervi Artvin İli Borçka İlçesi sınırları içerisinde yer alan Camili Biyosfer Rezervidir.

Camili Biyosfer Rezervi

https://www.unesco.org.tr/Content_Files/Content/Sektor/Doga_Bilimleri/Camili-Biyosfer-Rezervi.jpg

Camili, 2005 yılında biyosfer rezervi ilan edilmiştir.

Türkiye'nin Kuzeydoğusunda, Artvin ili Borçka ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

Alandan, Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü ve UNESCO Türkiye Milli Komisyonu MAB İzleme Grubu sorumludur.

Camili, bitki çeşitliliği açısından önemli bir merkez olan Karçal Dağları'nda bulunan bir orman ekosistemidir. Aynı zamanda çok çeşitli türler ve ekosistemlere de ev sahipliği yapmaktadır. Bu çeşitli ekosistemler arasında koruma önceliği olanlar, ılıman kuşak yağmur ormanları, alpin ve subalpin ekosistemleri ve sucul ekositemler olarak sıralanabilir. Camili Biyosfer Rezervi'nde 23'ü endemik olmak üzere 990 bitki türü bulunmaktadır.

Camili Biyosfer Rezervi, insan etkisinden uzak kalmıştır, bu nedenle faunası da çeşitlidir ve koruma önceliği olarak özel öneme sahip birkaç cins ve tür içerir. Bunların en popülerlerinden biri Kafkas Arısıdır. Ayrıca kuş göç yolu üzerinde yer aldığından kuş türleri için de önem arz etmektedir.

Camili halkı daha çok fındık yetiştiriciliği ve bal üretimi gerçekleştirerek geleneksel bir yaşam tarzı sürdürmektedir. Biyosfer Rezervi olarak belirlendikten sonra bölgede ekoturizm faaliyetleri yürüten ailelerin sayısı artmıştır.

Bölge benzersiz tarihi ve kültürel değerlere sahiptir. Camili'de polifonik yaşlılar korosu kurulmuş ve ICH'nin Yaşayan İnsan Hazineleri Listesi'ne (eski bir UNESCO programı) kaydedilmiştir.

2010 yılında UTMK’nın desteğiyle ve ilgili bakanlıklarla iş birliği içinde "Camili Biyosfer Rezervi Yöresel Ürünler Sertifikasyon Projesi" yürütülmüştür. Proje kapsamında yerel üreticiler organik ürün sertifikası kullanmaya hak kazanmışlardır.

UTMK, alana ve MAB Programına ilişkin farkındalık yaratmak için afiş, belgesel, kitap gibi bilgilendirici materyaller hazırlanmış ve ilgili paydaşlar ile bunları paylaşmıştır.

Türkiye'den Biyosfer Rezervleri olarak birçok aday alan bulunmaktadır ve bu potansiyel alanlar üzerinde çalışmalar devam etmektedir.

Camili Biyosfer Rezervi hakkında detaylı bilgi edinmek için Tıklayınız.


 

Sürdürülebilir Kalkınmada Bir Başarı Öyküsü: “Camili Biyosfer Rezervi” için Tıklayınız.



first img