DOĞA BİLİMLERİ KOMİSYONU (SC) RAPORU – TEMEL PROGRAM II
DOĞA BİLİMLERİ VE HÜKÛMETLER ARASI OŞİNOGRAFİ KOMİSYONU
(i)
İÇİNDEKİLER
Giriş
Tartışma 1
Madde 4.5 - Gençlik Forumu Sonuçları: “Gençliğin UNESCO’ya dâhil edilmesi” (39 C/19)
Madde 3.2 - 2018-2021 için Taslak Program ve Bütçe Taslağının değerlendirilmesi ve kabulü (39 C/5), Bölüm II.A: Temel Program II – Doğa Bilimleri
Tartışma 2
Madde 4.4 - UNESCO himayesinde Doğa Bilimleri alanındaki kategori 2 merkezlerinin kurulması (39 C/18 Parts II, III, IV, V, VI, VIII);
Madde 4.9 - İklim Değişikliği Eylemi için UNESCO Stratejisi (39 C/46).
Tartışma 3
Madde 4.6 - Uluslararası Işık Günü İlanı (39 C/40);
Madde 4.19 - Birleşmiş Milletler tarafından 2019 yılının Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı İlanı (39 C/60).
Tartışma 4
Madde 3.2 2018-2021 için Taslak Program ve Bütçenin değerlendirilmesi ve Kabulü (39 C/5), Part II.A: IOC
Madde 4.4 UNESCO himayesinde IOC ile ilgili kategori 2 merkezlerinin kurulması (39 C/18 Part IX);
Madde 4.13 Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi Uluslararası On Yılı (2021- 2030) (39 C/52).
GİRİŞ
1. Yürütme Kurulu, 201. Oturumunda Genel Konferans’a, Bilim Komisyonu Başkanlığı için Sudan’dan Sn. Mustafa El Tayeb’in adaylığını önerdi.
2. Komisyon, 6 Kasım 2015 tarihli birinci oturumunda, Başkan, Başkan Vekili ve Raportör belirlenmesi için Adaylıklar Komitesi tarafından sunulan öneriyi onayladı. Aşağıdaki isimler oy birliği ile belirlendi:
Başkan: Sn. Mustafa El Tayeb, Sudan – Group V (b)
Başkan Vekili: Sn. Elizabeth Silva, Portekiz – Group I
Sn. Tjama Tjivikua, Namibya – Group V (a)
Sn. Alejandra De Bellis, Uruguay – Group III
Sn. Chowdhury Mufad Ahmed, Bangladeş – Group IV
Raportör: Sn. Slawomir Ratajski, Polonya – Group II
3. Komisyon, belge 39 C/COM.SC/1 Prov. içerisinde sunulan çalışma takvimini kabul etti.
4. Komisyon, 6 ve 7 Kasım tarihleri arasında gündemde yer alan maddelerin incelenmesi için dört oturum düzenledi.
5. Komisyon, hükûmetler arası ve uluslararası bilim programları ve IOC raporlarını not etti: 39 C/REP/9 (IOC), 39 C/REP/10 (MAB), 39 C/REP/11 (IGGP), 39 C/REP/12 (IHP), 39 C/REP/14 (IBSP). Komisyon ayrıca, 2015-2025 MAB Stratejisinin uygulanmasına ilişkin İlerleme raporu, UNESCO İnsan and the Biyosfer (Man and the Biosphere, MAB) Programı ile ilişkili Lima Eylem Planı ve Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı 2016-2025 (39 C/INF.15). Usul açısından, IHE’nin 31 Aralık 2016 tarihinde Kategori I merkezliğinin sona ermesi nedeniyle Komisyon, bu tarihe kadar olan raporu not etti (39 C/REP/13 (IHE);
TARTIŞMA 1
Madde 4.5 Gençlik Forumu Sonuçları: “Gençliğin UNESCO’ya dâhil edilmesi” (39 C/19)
6. Komisyon ilk toplantısında, madde 4.5 - Gençlik Forumu Sonuçları: “Gençliğin UNESCO’ya dâhil edilmesi”ni inceledi.
7. 10 Üye Devlet temsilcisi söz aldı.
8. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için doküman 39 C /19'un 2. paragrafını önerilen kararı önerdi. Kararın metni aşağıdaki şekilde okundu:
Komisyon, Genel Konferans’a belge 38 C/5 cilt 1 paragraf 02200’de önerilen kararı tartışmaya açmadan aşağıda okunduğu şekli ile Genel Konferans kayıtları için kabul etmesini önerir:
Genel Konferans,
Doküman 39 C/19’u inceleyerek,
Genel Konferansın 37. oturumda UNESCO'nun gençlik alanında çalışması için uygulama çerçevesi olarak kabul edilen UNESCO'nun Operasyonel Gençlik Stratejisini (2014-2017) hatırlatarak,
39 C/INF.20 belgesi ve 201 EX/4.INF.2 belgesinden bilgilenerek,
Genel Direktörün UNESCO'nun gençlik alanındaki çalışmalarını özellikle de genç kadın ve erkeklerin katılımını arttırarak geliştirme çabalarına teşekkür ederek,
1. Genel Direktörü, UNESCO'nun 10. UNESCO Gençlik Forumu Sonuçlarına ve diğer UNESCO gençlik forumlarına dayanarak, UNESCO'nun genç kadınlar, erkekler ve organizasyonlarının katılımının kalitesini arttırmak için daha uygun önlemleri almaya davet ederek;
2. Üye Devletleri bu ülkelerdeki gençlik ve gençlik organizasyonlarıyla işbirliği içinde bu gibi çabaları desteklemeye davet eder.
Item 3.2 2018-2021 için Taslak Program ve Bütçenin değerlendirilmesi ve Kabulü (39 C/5), Part II.A: IOC
9. Komisyon birinci ve ikinci toplantılarında, madde 3.2, 2018-2021 için Taslak Program ve Bütçenin değerlendirilmesi ve Kabulü, Bölüm II.A: Temel Program II – Doğa Bilimleri’ni inceledi.
10. 40 Üye Devlet temsilcisi ve 1 Gözlemci söz aldı.
Belge 39 C/5’te (Cilt 1) önerilmiş karar tasarıları
11. Komisyon Genel Konferansa, Komisyon tarafından sözlü olarak değiştirilen Temel Program II - Doğa Bilimleri ile ilgili 39 /C5 belgesinin Cilt 1, paragraf 02000'de önerilen kararı kabul etmesini ve aşağıdakileri yapmasını önerir:
(i) 39 C/6 belgesinin paragraf 7, alt-paragraf 5 ve 39 C/6 Addendum belgesinin Bölüm D altındaki paragraf 4’ün yanı sıra Bölüm 19.II’de yer alan Yürütme Kurulu tarafından önerilen değişiklikler;
(ii) Belge 39 C/COM JM/DR.1’de yer alan Temel Program II için revize edilerek belirlenmiş meblağ tutarı,
Karar aşağıdaki gibi okundu;
Genel Konferans,
Stratejik Hedef 4: Bilim, teknoloji ve yenilikçi sistemler ve politikaların güçlendirilmesi - ulusal, bölgesel ve küresel
Stratejik Hedef 5: Sürdürülebilir kalkınmada kritik zorluklarla ilgili uluslararası bilimsel işbirliğinin desteklenmesi
Ana Eylem Hattı 1: Sürdürülebilir kalkınma için Temel bilimler, teknoloji, inovasyon ve bilgi de dâhil olmak üzere bilimlerden yararlanmak
(1) Üye Devletler, kapsayıcı STI politika ve bilgi sistemlerini geliştirme ve izleme kapasitelerini güçlendirdi;
(2) Üye Devletler, STI üretmek, yaygınlaştırmak ve uygulamak için kurumsal ve insani kapasitelerini arttırdı;
(3) SIDS Üye Devletler, yerel topluluklar ve yerli halklar, yerel bilgi sistemlerini harekete geçirmek için ve sürdürülebilir kalkınmanın zorluklarına cevap vermek için bilimle sinerji oluşturmak için kapasitelerini artırdı;
Ana Eylem Hattı 2: Doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi, afet riskinin azaltılması ve iklim değişikliği için bilimsel ilerleme
(4) Üye Devletlerin, ilgili SDG’ler ve alt hedeflere ulaşılmasında hem jeolojik kaynakların hem de jeotehlike risklerinin yönetiminin güçlendirilmesi;
(5) Üye Devletlerin, biyoçeşitlilik ve iklim değişikliğiyle başa çıkmakla ilgili SDG'lere ve alt hedeflere ulaşmak için doğal kaynak yönetiminin güçlendirilmesi;
(6) Üye Devletler, UNESCO tarafından belirlenmiş alanları, sürdürülebilir kalkınmanın çevresel, ekonomik ve sosyal yönlerini kapsayıcı ve kapsamlı yaklaşımlar için öğrenme alanları olarak geliştirmiştir.
Ana Eylem Hattı 3: Su güvenliğini sağlamak için her seviyedeki bilgiyi geliştirme ve kapasiteleri güçlendirme
(7) Üye Devletler, suyla ilgili SDG'lere ve alt hedeflere ve ilgili uluslararası su gündemlerinden gelen diğer hedeflere ulaşmaya yönelik su güvenliği sorunlarına verdikleri yanıtı güçlendirdiler;
(8) Üye Devletler, bilimsel işbirliği yoluyla su güvenliği için politikaları geliştirmiş ve kurumsal ve insani kapasitelerini arttırmıştır.
(c) Genel Konferans tarafından kabul edilen programın icrasıyla ilgili stratejik sonuç raporuna (SRR) ana eylem hattı ve bunun beklenen sonuçlarını, bunların sürdürülmesi, yeniden yönlendirilme, çıkış stratejileri veya sona erdirilmesi için olası öneriler dâhil olmak üzere, bütünü temel alınarak belirgin değerlendirme kriterleri ve iç denetim sistemi (IOS) değerlendirmeleri ve denetimleri üzerinde uygulanabilir ve bu gözden geçirmeyi Yürütme Kurulunun 209. Oturumuna sunulmalıdır;
(d) UNESCO'nun stratejik kaynak hareketliliğinin analizi de dâhil olmak üzere, kaynak hareketliliği hakkında bir rapor hazırlamak ve bu raporu Yürütme Kurulunun 209. oturumunda sunmak.
Abdus Salam Uluslararası Teorik Fizik Merkezi’ne (ICTP)
12. Komisyon, Genel Konferansa, doküman 39 C/5 Cilt 1 Paragraf 02100’da önerilen kararı değiştirilen şekliyle kabul ettiğini ve şunları yapmasını önerir:
(i) Belge 39 C/COM JM/DR.1’de yer alan Temel Program II için revize edilerek belirlenmiş meblağ tutarı,
Karar aşağıdaki gibi okunur;
Genel Konferans,
UNESCO Kategori 1 merkezi olarak Abdus Salam Uluslararası Kurumsal Fizik Merkezi’nin (ICTP) kuramsal-uygulamalı fizik, kuramsal soyut matematik, iklim değişikliği ve afet riskinin azaltılması dâhil disiplinlerarası alanlar ve Temel Program II altında, gelişmekte olan ülkeler için özel odaklanma ile yenilenebilir enerji ICTP, kantitatif biyoloji, yüksek performanslı bilgi işlem gibi yeni bilimsel alanlar için bilgi ve kapasite geliştirmede oynadığı önemli rolü kabul ederek,
1. ICTP Üç Taraflı Anlaşması, ülke anlaşmaları ve bu karara uygun olarak Merkez’in 2018-2019 bütçesini kabul ederken ICTP Yürütme Kurulu ve Bilimsel Konseyinden talep eder;
(a) Gençlerin yanı sıra Afrika, toplumsal cinsiyet eşitliği, LDC’ler ve SIDS’ler konularına özel vurgu yaparak üç eylem hattı çevresinde yapılandırılan ICTP eylem planını 2018-2019 döneminde uygulamak;
(b) Güney-Güney ve Kuzey-Güney-Güney işbirliği için ICTP eylem planının uygulanması için ayrıca, programın teslimi için usuller olarak, sivil toplum, özel sektör, Birleşmiş Milletler sistemi kurumları ve diğer uluslararası kurumlarla her aşamada ortaklıklar geliştirmeye devam etmek için başvurarak, program geliştirmenin her aşamasında, ICTP'nin iç eylem hattını gerçekleştirmek için aşağıda sıralanmıştır;
(c) gelişmekte olan ülkelerdeki bilim insanları yararına, fizik ve matematik bilimlerindeki, disiplinler arası alanlardaki araştırma, eğitim ve ağ oluşturma konularında ICTP araştırma kapasitesini güçlendirmek, bilim insanları personelinin alanlarında ön planda kalmasını sağlamak;
2. 2018-2019 dönemi için ICTP için entegre bütçenin 54.775.200 $ olduğunu ve Temel Program II'nin düzenli program bütçesinden 875.200 dolarlık bir finansal kaynak tahsisini sağlayarak Merkez'e destek vermesi konusunda Genel Direktörü yetkilendirdiğini not ederek,
3. Genel Direktör’den, yasal raporlarla ve Temel Program II beklenen sonuç 2’nin raporlamasının bir parçası olarak, periyodik olarak yönetici organlarına aşağıdaki eylem hatlarının uygulanması hakkında rapor vermesini talep eder:
(1) yenilenebilir enerji, kantitatif biyoloji ve yüksek performanslı hesaplama alanlarında gelişmekte olan ülkelerin bilimsel uzmanlığı ve disiplinlerarası araştırmaların genişletilmesi;
(2) gelişmekte olan ülkelerin temel bilimler, özellikle fizik ve matematik alanında kapasitesinin geliştirilmesi;
(3) gelişmekte olan ülkelerin özellikle ICT’ler ve bölgesel işbirliği aracılığıyla bilimsel eğitim ve bilgiye erişimin genişletilmesi;
4. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na, İtalyan Hükûmetine ve gönüllü katkılarla Merkezi destekleyen diğer Üye Devletlere ve diğer kuruluşlara olan şükranlarını dile getirir ve onları 2018-2019 ve sonrasında desteklerini sürdürmeye davet eder;
5. Üye Devletlere, uluslararası kurumlara, bağış kuruluşlarına, vakıflara ve özel sektöre ICTP'nin burada öngörülen faaliyetlerinin uygulamasına ve genişletmesine olanak sağlamak için desteklemek veya desteğini yenilemek üzere çağrıda bulunur.
Onay için derç edilmeyen diğer karar tasarılarıyla ilgili Komisyon Tavsiye Kararları[1]
13. Komisyon Genel Konferansa, aşağıda listelenen taslak karar tasarılarının Genel Konferans kayıtlarına derç edilmediğini bildirdi.
- 39 C / DR.2 (V.a. Seçim Grubu (Afrika Devletleri) Üye Devletleri adına Kenya ve Gana tarafından gönderilen, Küba, Macaristan, Rusya Federasyonu ve Zimbabve tarafından desteklenen, taslak karar tasarısı “UNESCO Sekretaryası rehberliğinde, potansiyel katkıda bulunanların ve yararlanıcıların güvenini çekecek ve ilham verecek uygun araçlar ve yapılarla Afrika Biyosfer Rezervleri Ağı'nın (AfriBioFund) sürdürülebilir finansmanı için bir güven fonu kurulması"nı önerir.
- Bu taslak kararı inceledikten sonra, Komisyon Genel Konferansa Taslak Karar'ı kabul etmesini önerdi.
TARTIŞMA 2
Madde 4.4 - UNESCO himayesinde Doğa Bilimleri alanındaki kategori 2 merkezlerinin kurulması (39 C/18 Parts II, III, IV, V, VI, VIII)
14. İkinci toplantı sırasında, Komisyon Madde 4.4 - UNESCO himayesinde Doğa Bilimleri alanındaki kategori 2 merkezlerinin kurulması (39 C/18 Parts II, III, IV, V, VI, VIII)’nı inceledi.
15. Yedi Üye Devletin temsilcisi söz aldı.
Bölüm II. Su güvenliği (CERSHI) konusunda bölgesel bir merkez olarak Meksika’da UNESCO himayesinde bir kategori 2 merkezi kurulması
16. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm II. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Bölüm II. Kararın metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.II'de onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm II'yi inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.II) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak Meksika'nın Meksiko şehrinde "Su Güvenliği Bölgesel Merkezi" kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak "Su Güvenliği Bölgesel Merkezi"nin kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Bölüm III. Hollanda’da su eğitimi (IHE-Delft) enstitüsünün UNESCO himayesinde bir kategori 2 merkezi olarak kurulması
17. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm III. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Karar metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.III'te onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm III’ü inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.III) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak Su Eğitim Enstütüsü’nün (IHE-Delft) kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak Su Eğitim Enstütüsü’nün (IHE-Delft) kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Bölüm IV. Ukrayna’da Gençlik Bilimler Akademisi’nin UNESCO himayesinde bir kategori 2 merkezi olarak kurulması
18. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm IV. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Karar metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.IV'te onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm IV’ü inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.IV) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak Ukrayna Kiev’de Gençlik Bilimler Akademisi’nin kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak Ukrayna Kiev’de Gençlik Bilimler Akademisi’nin kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Bölüm V. Gana’da Matematik Bilimleri enstitüsünün UNESCO himayesinde bir kategori 2 merkezi olarak kurulması
19. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm V. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Karar metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.V'te onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm V’i inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.V) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak Gana Biriwa’da Afrika Matematik Bilimleri Enstitüsü’nün (AIMS-Ghana) kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak Afrika Matematik Bilimleri Enstitüsü’nün (AIMS-Ghana) kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Bölüm VI. Rusya Federasyonu’da Maden Mühendisliği Eğitimi için Uluslararası Yeterlilik Merkezi’nin UNESCO himayesinde bir kategori 2 merkezi olarak kurulması
19. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm VI. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Karar metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.VI'da onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm VI’yı inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.VI) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak Maden Mühendisliği Eğitimi için Uluslararası Yeterlilik Merkezi’nin kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak Rusya Federasyonu Saint Petersburg’ta Maden Mühendisliği Eğitimi için Uluslararası Yeterlilik Merkezi’nin kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Bölüm VIII. İran, Machhad’da insan beslenmesi ve sağlıkla ilgili temel bilimler uluslararası merkezinin UNESCO himayesinde bir kategori 2 merkezi olarak kurulması
21. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm VIII. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Karar metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.VIII'de onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm VIII’i inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.VIII) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak, İran İslam Cumhuriyeti, Machhad’da Sağlıkla ilgili Temel Bilimler Merkezi’nin kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak Sağlıkla ilgili Temel Bilimler Merkezi’nin kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Madde 4.9 - İklim Değişikliği Eylemi için UNESCO Stratejisi (39 C/46)
22. Komisyon ikinci ve üçüncü toplantıları sırasında, İklim Değişikliği Eylemi için UNESCO Stratejisi başlıklı Madde 4.9’u inceledi.
23. 34 Üye Devletin temsilcisi söz aldı.
24. Genel Konferans kayıtları için, Komisyon Genel Konferansa, Komisyon tarafından sözlü olarak değiştirilen 39 C/46 belgesi, paragraf 10’da önerilen karar tasarısını kabul etmeyi önerdi. Karar metni şu şekilde okundu:
Genel Konferans,
38 C/Karar 21, 200 EX/Karar 5.I.C, ve 201 EX/Karar 5.I.B)’yi hatırlatarak,
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) iklim değişikliğine küresel cevabı görüşmek üzere birincil uluslararası, hükûmetler arası forum olduğunu kabul ederek,
Paris Sözleşmesi’nin ve gerektiğinde UNESCO'nun iklim değişikliği eylemine rehberlik etmek için Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündeminin öneminin altını çizerek,
Belge 39C/46’yı inceleyerek,
1. Paris Sözleşmesi’nin yürürlüğe girmesini ve UNFCCC’ye Taraflar Konferansı (COP22) 22. oturumunun sonuçlarını göz önüne alarak, için Genel Direktöre güncellenmiş UNESCO İklim Değişikliği Eylemi Stratejisi (2018-2021) için takdirini ifade eder;
2. 201. oturumunda Yürütme Kurulu tarafından onaylanmış olan 39 C/46 dokümanı ekinde bulunan, güncellenmiş İklim Değişikliği Eylemi UNESCO Stratejisi’ni (2018-2021) onaylar;
3. Birleşmiş Milletler Sistem-İklim Eylemine kapsamlı Yaklaşımı (CEB/2016/4) için Ortak Temel Prensipler ve bütünleşik Birleşmiş Milletler Sistem İklim Değişikliği Eylemi Stratejik Yaklaşımıyla (CEB 17 Nisan 2017) uyumlu olarak, ilgili birimlerin ilgili görev ve yetkilerini dikkate alarak; iklim değişikliği üzerine etkili Birleşmiş Milletler işbirliğini teşvik etmek üzere Genel Direktörü davet eder;
4. UNESCO İklim Değişikliği Eylemi Stratejisinin (2018-2021) etkin bir şekilde uygulanması için, bütün Üye Devletleri, UNESCO Sekretaryasına, Genel Merkeze ve alan ofislerine tam olarak dâhil olmaya davet ederek; uygun görüldüğü takdirde, Paris Anlaşması uyarınca ulusal olarak belirlenen katkılarının (NDC) hazırlanması ve başarılması;
9. Özellikle Afrika, gelişmekte olan küçük ada Devletleri (SIDS), az gelişmiş ülkeler (LDCs) ve toplumsal cinsiyete dayalı olarak, UNESCO'nun iklim değişikliği eylemine gönüllü mali destek boyutunu büyütmek için Üye Devletleri teşvik eder;
10. Ayrıca, Genel Direktörden güncellenmiş UNESCO İklim Değişikliği Eylemi Stratejisinin (2018-2021) uygulanmasına ilişkin kaydedilen ilerlemeleri, yasal raporlarla, 2020 Yılı Yürütme Kurulu bahar oturumunda bildirmesini talep eder.
TARTIŞMA 3
Madde 4.6 Uluslararası Işık Günü İlanı (39 C/40)
25. Üçüncü toplantısı sırasında Komisyon, Uluslararası Işık Günü İlanı (39 C/40) başlıklı madde 4.6’yı inceledi;
26. 18 Üye Devletin temsilcisi söz aldı.
27. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Komisyon tarafından sözlü olarak değiştirilmiş olan belge 39 C/40’ın, 5. paragrafında önerilen karar tasarısını kabul etmiştir. Karar metni şu şekilde okunur:
Genel Konferans,
Belge 39 C/40'ı inceledikten sonra,
200EX/Aralık. 27 kararını hatırlatarak
Işık bilimi ve teknolojisindeki artan küresel farkındalık ve eğitimindeki artışı, sürdürülebilir kalkınma, enerji ve toplum sağlığı gibi alanlarda karşılaşılan güçlükleri gidermek ve bütün ülkelerde yaşam kalitesini yükseltmek için hayati önem taşıdığını dikkate alarak, fakat, ışık kirliliğinin doğaya ve insan hayatına olumsuz etkilerinin de ayrıca farkında olarak,
Işık bilimi ve teknolojisi uygulamalarının tıp, iletişim, eğlence ve kültürdeki ilerlemeler için hayati önem taşıdığını ve bu ışık temelli teknolojilerin, bilgiye erişimi sağlayarak, toplumsal refahı arttırdığını, insanlığın ihtiyaçlarına karşılık verdiğini ve barış yoluyla iletişimi ilerlettiğini vurgulayarak;
UNESCO'nun Uluslararası Temel Bilimler Programının son girişimlerinin geniş ve önemli etkisini ve Uluslararası Işık Yılı ve Işık-tabanlı Teknolojiler Birliğinin, uluslararası koordine edilmiş sosyal yardım programları ve eğitim programları çerçevesinde UNESCO ile çalışmaya devam etme konusundaki kararlılığını not ederek,
UNESCO'nun bilim ve eğitime önceki girişimlerinden elde edilen kazanımların etkili bir şekilde izlenmesi ve güçlendirilmesinin sağlanmasının önemini kabul ederek,
Işık ve ışık temelli teknolojilerin önemini kabul ederek,
(1) 16 Mayıs'ı Uluslararası Işık Günü ilan etmek,
(2) Genel Direkörü davet etmek:
(i) Işık Günü kutlamasını teşvik etmek;
(ii) üye devletleri, hükûmetler arası ve sivil toplum kuruluşlarını, üniversiteleri, araştırma merkezlerini, sivil toplum derneklerini, okulları ve diğer yerel paydaşları, UNESCO'nun düzenli bütçesine mali açıdan etki yaratmaksızın, her biri için en uygun etkinliklere aktif bir şekilde katılmaya teşvik etmek.
Madde 4. 19 Birleşmiş Milletler tarafından 2019 yılının Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı İlanı (39 C/60)
28. Komisyon üçüncü toplantısı sırasında, Birleşmiş Milletler tarafından 2019 yılının Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı İlanı (39 C/60) başlıklı, madde 4.19’u inceledi.
29. 8 Üye Devletin temsilcisi söz aldı.
30. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Komisyon tarafından sözlü olarak değiştirilen belge 39 C/60'ın 5. paragrafında önerilen kararı onayladı. Kararın metni şu şekilde okunur:
Genel Konferans,
Belge 39C/60’ı inceleyerek,
Kimyanın önemini ve sürdürülebilir kalkınma için ve insanlığın menfaati için kimyasal elementlerin periyodik tablosunda araştırma ve keşiflerdeki gelişmeleri kabul ederek,
Periyodik tablonun, kimya, fizik ve biyoloji gibi bilimsel bilginin yaşamsal alanlarında yaygın olarak kullanılmakta olduğunu vurgulayarak,
2019 yılında Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosunun 150. yıldönümü kutlanmasının farklı bağlamlardaki bilimsel keşiflerin süregelen doğasını vurgulamak için benzersiz bir fırsat sunacağını dikkate alarak ve Afrika dâhil olmak üzere, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, genç kadınlar ve erkekler arasındaki bilim eğitiminin her seviyede teşvikinin üzerinde özellikle durarak,
2019 yılının periyodik tablo tarihindeki bir dizi önemli dönüm noktasının yıldönümleriyle, özellikle de 1200 yıl önce Cabir ibn Hayyan tarafından arsenik ve antimon izolasyonu ile örtüştüğü belirtildi; 350 yıl önce fosfor bulma; 1789'da Lavoisier tarafından gazlar, metaller, metal olmayanlar ve topraklara ayrılmış 33 kimyasal elementin bir listesini yayınlama; 1829'da Döbereiner tarafından Üçlüler Yasasının keşfi; 150 yıl önce Mendeleev tarafından periyodik masanın kurulması; ve 1939'da Fransa'nın Marguerite Perey tarafından keşfedilmesi;
2019 yılının, insanlığın periyodik sistemin keşfinden bu yana Dmitry I. Mendeleev'in 1869'da yaptığı olağanüstü bilimsel başarıları gözlemleme fırsatı sağladığının farkında olmak;
1. 202 EX / Karar 43’ü memnuniyetle karşılayarak;
2. Genel Direktörü, 2019 yılının Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı ilanına öncülük eden bütün çabalara destek vermeye davet eder;
3. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 72'nci oturumunda 2019’u Birleşmiş Milletler Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı olarak deklare eden kararını kabul etmesini önerir.
Tartışma 4
Madde 3.2 2018-2021 için Taslak Program ve Bütçenin değerlendirilmesi ve Kabulü (39 C/5), Part II.A: IOC
31. Komisyon dördüncü toplantısı sırasında, madde 3.2, 2018-2021 için Taslak Program ve Bütçenin değerlendirilmesi ve Kabulü, Bölüm II.A: IOC’yi inceledi.
32. 16 Üye Devlet ve bir Gözlemci Üye söz aldı.
Belge 39 C/5 (Cilt 1)’de önerilmiş karar tasarıları
Komisyon Genel Konferansa, IOC ile ilgili 39 /C5 belgesinin Cilt 1, paragraf 03000'da önerilen kararı aşağıdaki şekilde değiştirmesini önerdi:
(i) belge 39 C /COM JM/DR.1'de yer alan IOC için gözden geçirilmiş ödenek tutarı.
Karar şu şekilde okunur:
Genel Konferans,
UNESCO bünyesinde işlevsel otonomiye sahip bir organ olarak kurulan Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonunun (IOC) önemli rolünü kabul ederek, uluslararası işbirliğini teşvik etmek ve araştırma, servisler ve kapasite geliştirmede programları koordine etmek, doğa ve okyanus kaynakları ve kıyı alanlarının daha fazla öğrenilmesi için bu bilgiyi yönetim sistemlerinin, sürdürülebilir kalkınma, deniz çevresinin korunması ve Üye Devletlerin karar alma süreçlerinin geliştirilmesi için uygulamak,
2018-2021 dönemi için IOC eylem planının IOC Orta Vadeli Stratejisine tercüme edilen, 2014-2021 UNESCO Orta Vadeli Stratejinin iki stratejik hedefine katkıda bulunduğunu hatırlatarak:
Stratejik Hedef 4: Bilim, teknoloji ve yenilikçi sistemler ve politikaların güçlendirilmesi - ulusal, bölgesel ve küresel
ve
Stratejik Hedef 5: Sürdürülebilir kalkınmada kritik zorluklarla ilgili uluslararası bilimsel işbirliğinin desteklenmesi,
IOC Asamblesinin 2014-2021 IOC Orta Vadeli Stratejisi ve XXVIII-3'üncü Karar uyarınca, IOC eylem planı, aşağıdaki dört tematik program alanına (Yüksek Düzeyli Hedefler) odaklanmıştır, özellikle de bütün Üye Devletlerin bu hedefleri gerçekleştirme kapasitesine sahip olmalarının sağlanmasına özel önem vererek:
(i) Sağlıklı okyanus ekosistemlerinin sağlanması ve ekosistem hizmetlerinin sürdürülmesi;
(ii) Okyanus tehlikeleri için etkili tsunami öncesi erken uyarı;
(iii) İklim değişikliğine ve değişkenliğine esneklik ve uyumun arttırılması;
(iv) ortaya çıkan sorunlara ilişkin bilgiyi arttırmak;
ve işlevlerin kavramsal çerçevesi tarafından desteklenmektedir:
A. Okyanus ve kıyı süreçleri ve bunların üzerine insanın etkilerine ilişkin okyanus araştırmaları ve bilgiyi güçlendirmek (Okyanus Araştırmaları);
B. Küresel okyanus gözlem, veri ve bilgi sistemlerini korumak, güçlendirmek ve sürdürmek (Gözlem Sistemleri ve Veri Yönetimi);
C. Tsunamilerin ve diğer okyanus ile ilgili tehlikelerin riskini azaltmak için hazırlıklı olmak ve erken uyarı sistemleri geliştirmek (Erken Uyarı ve Hizmetler);
D. Bilim-politika arayüzünü geliştirmek için bilgi ve değerlendirmeyi desteklemek (Politika için Değerlendirme ve Bilgi);
E. Okyanus yönetişimini, paylaşılan bilgi tabanlı ve gelişmiş bölgesel işbirliği yoluyla arttırmak (Sürdürülebilir Yönetim ve Yönetişim);
F. Yukarıdaki bütün işlevlerde kurumsal kapasiteyi, ortak işlevler olarak geliştirmek (Kapasite Geliştirme);
1. Komisyonun 2018-2019 program ve bütçesini onaylarken, 16 Kasım 1999 tarihli ve 30 C/Karar 22 ve bu kararın kabul edilmesiyle yürürlüğe giren IOC Tüzüğüne uygun olarak, IOC Yönetim Organlarından talep eder:
(a) 2018-2019 döneminde uygulanması planlanan IOC için eylem planında yukarıda adı geçen iki Stratejik Hedef ve bir ana eylem hattı etrafında yapılandırılmış, Afrika, toplumsal cinsiyet eşitliği, az gelişmiş ülkeler (LDC) ve gelişmekte olan küçük ada Devletlerinin (SIDS) yanı sıra gençler ve yerli halklar da dâhil olmak üzere toplumun en savunmasız kesimlerine özel önem veren ve IOC Karar EC-XLIX.2’de kabul edildiği şekliyle aşağıdaki beklenen sonucu desteklemek;
(b) Güney-Güney ve Kuzey-Güney-Güney işbirliği için eylem planının uygulanması için ayrıca, programın teslimi için usuller olarak, sivil toplum, özel sektör, Birleşmiş Milletler sistemi kurumları ve diğer uluslararası kurumlarla her aşamada ortaklıklar geliştirmeye devam etmek için başvurarak, program geliştirmenin her aşamasında, IOC Yüksek Düzeyli Hedefleri ve Komisyonun kendi tüzüğünde tanımlanan amaç ve işlevlerine uygun hale getirmek;
(c) bu kararla yetkilendirilen çeşitli faaliyetleri, IOC'nin yetki alanına ilişkin iki küresel öncelik olan Afrika ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin genel hedeflerini tam olarak sağlanacağı şekilde uygulamak;
2. Bu amaçla 2018-2019 dönemi için, 38,181,600 $ tutarındaki bütünleşik bütçe tutarı altındaki bütün fon kaynaklarını tahsis etmek için Genel Direktöre yetki verir
3. Genel Direktörün, yasal raporlarda, beklenen sonuçların elde edilmesiyle ilgili düzenli olarak, yönetim organlarına rapor vermesini talep eder:
Ana Eylem Hattı 1: Okyanus ve kıyıların korunması ve sürdürülebilir yönetimi için bilgi ve kapasiteyi teşvik etmek
(1) Okyanus risklerine karşı savunmasızlığın azaltılması, okyanusların, denizlerin ve deniz kaynaklarının küresel korunması ve sürdürülebilir kullanımı için, 2030 Gündeminin gerçekleştirilmesine yönelik olarak Üye Devletler tarafından iklim değişikliğine karşı esneklik ve adaptasyonun arttırılması için geliştirilen ve uygulanan bilimle bilgilendirilmiş politikalar,
4. IOC'nin burada öngörülen faaliyetleri uygulamasına ve genişletmesine imkân vermek için uluslararası kuruluşlara, bağış kuruluşlarına, vakıflara ve özel sektörü desteklemek veya desteklerini yenilemeleri için Üye Devletlere başvurur.
Madde 4.4 UNESCO himayesinde IOC ile ilgili kategori 2 merkezlerinin kurulması (39 C/18 Part IX)
Bölüm IX. Okyanus Bilgi Servisleri için Hindistan Ulusal Merkezi (INCOIS) bünyesinde Hindistan’da uluslararası İşlevsel Oşinografi Öğrenme Merkezi kurma teklifi
34. Komisyon Genel Konferansa, Genel Konferans kayıtları için, Belge 39 C/18 Bölüm IX. 3. Paragrafta önerilen kararı onaylamıştır. Karar metni aşağıdaki şekilde okunur:
Genel Konferans,
Genel Konferans tarafından 37 C/Karar 93 ve 202 EX/Karar 18.IX'da onaylanan, UNESCO himayesinde kategori 2 enstitü ve merkezleri için revize edilmiş bütünleşik kapsamlı stratejiyi hatırlatarak,
Belge 39 C/18 Bölüm IX’u inceledikten sonra,
2. 202. oturumda (202 EX/Karar 18.IX) Yürütme Kurulu tarafından tavsiye edildiği gibi, UNESCO'nun himayesinde kategori 2 merkezi olarak, “Okyanus Vadisi”, Pragathi Nagar, Hyderabad’da Okyanus Bilgi Servisleri için Hindistan Ulusal Merkezi (INCOIS) bünyesinde Hindistan’da uluslararası İşlevsel Oşinografi Öğrenme Merkezi kurulmasını onaylar;
3. Genel Direktöre, UNESCO himayesinde kategori 2 merkezi olarak Hindistan Cumhuriyeti ile Uluslararası İşlevsel Oşinografi Öğrenme Merkezi’nin kurulmasına ilişkin ilgili Sözleşmeyi imzalaması için yetki verir.
Madde 4.13 Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi Uluslararası On Yılı (2021- 2030) (39 C/52)
35. Genel Konferans kayıtları için, Komisyon Genel Konferansa, Komisyon tarafından sözlü olarak değiştirilen 39 C/52 belgesi, paragraf 13’te önerilen karar tasarısını kabul etmeyi önerdi. Karar metni şu şekilde okundu:
Genel Konferans,
2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SDGs), özellikle SDG 14 “Sürdürülebilir kalkınma için okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını muhafaza etmek ve sürdürülebilir şekilde kullanmak”nın kabul edilmesini hatırlatarak,
SDG 14'de okyanus biliminin kesişen rolünü ve özellikle de alt hedef SDG 14.a'yı tanımak için, diğerlerinin yanı sıra Üye Devletleri “Deniz Teknolojisi Transferine İlişkin IOC Kriterleri ve Rehberleri doğrultusunda bilimsel bilginin artırılması, araştırma kapasitesinin geliştirilmesi ve Deniz Teknolojilerinin Transferi [IOC CGTMT] (...)" ve IOC'nin SDG 14, özellikle alt hedefler 14.3 ve 14.a kapsamındaki saklayıcı rolünü tanıyarak,
Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 14’ün Uygulanmasının Desteklenmesi Konferansının "Okyanusumuz, geleceğimiz: eylem çağrısı" bildirgesini onaylayan Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun A/RES/71/312 sayılı ve 6 Temmuz 2017 tarihli kararını bir kez daha hatırlatarak: Sürdürülebilir kalkınma için okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını muhafaza etmek ve sürdürülebilir şekilde kullanmak ve özellikle deniz bilimsel araştırmalarını daha da arttırmak ihtiyacıyla ilgili uygun hükümler, bilimsel ve teknolojik inovasyonu teşvik etmek ve en geçerli bilime dayalı karar almanın teşvik edilmesi" (Paragraf 10 ve 13.f),
Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, Sendai Afet Risklerinin Azaltılması Çerçevesi, Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri (SIDS) Hızlandırılmış Eylem Modelleri (SAMOA) Yolu ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamındaki Paris Anlaşması gibi uluslararası kabul görmüş çerçevelerin bilimsel gerekliliklerini dikkate alarak,
39 C/52 belgesini inceleyerek, Okyanus araştırmalarını, bunların uygulamalarını ve politika oluşturma, sürekli gözlemler ve hizmetleri, ilgili kapasite geliştirme ve IOC CGTMT uyarınca, 2030 Gündemini karşılamak için, uygun kapasite geliştirme ile bağlantılı olarak desteklemek için, ortak ve müşterek eylemlerinin küresel çapta çok paydaşlı bir çerçeveye sahip olduğunun farkına vararak,
IOC'nin XXIX-1 sayılı Kararı yoluyla, 2021-2030 dönemi için Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi Uluslararası On Yılı önerisinin, Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonunun (IOC) 29'uncu Asamblesi tarafından onaylanmasını not ederek,
1. 2030 Gündeminin uygulanmasını desteklemek için deniz bilimlerinde uluslararası işbirliğini teşvik etmek amacıyla, 2021-2030 dönemi için Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi Uluslararası On Yılı teklifini onaylar;
2. 2021-2030 dönemini Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimi Uluslararası On Yılı ilanını duyurur ve On Yılın Koordinatörü olarak UNESCO Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu’nu belirlenmesini, Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna tavsiye eder;
3. Üye Devletleri, Birleşmiş Milletler himayesindeki On Yılın kuruluşunu desteklemeye ve On Yıllık Uygulama Planının geliştirilmesine katkıda bulunmaya çağırır.
[1] Ekli C/5 belgesindeki önerilen taslak kararlarla ilgili önerilen karar tasarıları hakkındaki Program Komisyonlarının karar alma Notuna bakınız.