Dünya genelinde genç kadınlar ve kız çocukları son zamanlarda iklim değişikliğiyle mücadelede eylem için yapılan çağrıların sesi olmaktadırlar. 16 yaşındaki İsveçli Greta Thunberg Dünya Ekonomik Forumu katılımcılarına “eviniz yanıyormuş gibi hareket edin” diyerek yaşıtlarının benzer düşüncelerini dile getirmiştir.
Bilim, Teknoloji ve Yenilik (STI) konularında kadınlar ve kız çocuklarının sesleri ve uzmanlığı hızla evrimleşen dünyamızın yıkıcı değişimine çözümler getirmek açısından çok önemlidir. Bilim, Teknoloji, Mühendislik ev Matematik (STEM) alanlarındaki cinsiyet ayrımını acilen gidermemiz ve Bilim, Teknoloji ve Yenilik konularında toplumsal cinsiyet eşitliğini aktif olarak teşvik etmemiz gerekmektedir.
STEM becerileri hızla büyüyen iş kategorilerinin temelini oluşturmaktadır. Güncel çalışmalar küresel istihdam piyasasındaki kaymaların veri analizcileri ve bilimcileri, yapay zekâ ve makine öğrenimi uzmanları, yazılım ve uygulama geliştiricileri ile analizcileri ve veri görselleştirme uzmanlarına yarayacak şekilde 58 milyon net yeni iş alanına yol açacağını göstermektedir.
Maalesef özellikle mühendislik alanları başta olmak üzere önemli işlerde kadınların yaşadığı yetersiz görev bekletme, ilerleme ve doğum izni sonrası tekrar uyum sağlama gibi mevcut sorunların varlığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Dünya Ekonomik Forumunun 2018 Küresel Cinsiyet Ayrımı Raporuna göre örneğin, küresel olarak yapay zekâ profesyonellerinin sadece yüzde 22’si kadınlardan oluşmaktadır; bu derin ve geniş cinsiyet ayrımı iş ayrımı gözetme ve kötü çalışma koşulları gibi önemli konuları yansıtmaktadır.
Bu engellere değinmenin yanı sıra dijital bağlantısallığı geliştirmek ve uygun teknolojiye erişimi sağlamak; kadınlar ve kız çocuklarının bilim insanı, öğrenci ve vatandaş olmaktan tamamen yararlanmasını sağlayarak STEM alanlarında eşitliği sağlayabilecektir.
UN Women ve UNESCO, STEM alanlarında ve dijital teknolojilerdeki cinsiyet ayrımına gidermek adına dünya genelinde işbirliği yapmaktadır.
UN Women’ın bu sürece dâhil olduğu alanlardan bir tanesi Kadının Güçlenmesi İlkeleri’dir. Bu ilkeler dijital sektör, Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Bilim Teknoloji ve Yenilik ile STEAM (STEM artı Sanat ve Tasarım) alanlarındaki şirketlere işyeri, piyasa ve topluluk içerisinde kadınların güçlenmesi için somut rehberlik sunmaktadır. UN Women, toplumsal cinsiyet eşitliğine sadakatini göstermek ve kadının ekonomik güçlenmesini sağlamak isteyen bütün şirketleri, İlkeleri kabul etmeye ve uygulamaya davet etmektedir.
Eşitsizliklerle eğitim sisteminin erken yıllarında mücadele etmek önemli olduğundan, UNESCO kız çocuklarının ilgisini STEM konularına çekmeye çalışıp, okul müfredatındaki önyargılarla mücadele etmektedir ve kadın danışmanlara erişimi arttırmak için gayret sarf etmektedir. Buna ek olarak, L’Oréal-UNESCO Kadın için Bilim Programı ve Gelişen Dünya için Bilimde Kadın Organizasyonu gibi dünyadaki kadın bilim insanlarına burs veren, ağ kurmalarını sağlayan ve yol gösteren girişimlerle kadın bilim insanlarını teşvik ediyoruz. Son olarak, STEM ve Toplumsal Cinsiyetin ilerleyişi projesi; cinsiyetlere ayrılmamış verilerin toplanmasına odaklanarak ulusal STI politikalarına, stratejilerine, planlarına ve mevzuatına toplumsal cinsiyet eşitliğinin dâhil edilmesini desteklemektedir.
Bütün bu girişimlerle birlikte, zamanımızın bütün ana sorunlarıyla mücadele edecek kadın ve kız çocuklarından oluşan bir yeni nesli cesaretlendirmeye kararlıyız. Greta Thunberg’in çağrısında olduğu ve Güney Afrikalı genç Kiara Nirghin’in buluşlarının kuraklıklarının etkisini azaltmasında görüldüğü üzere, genç bilim kadınları hâlihazırda iklim değişikliği ile mücadelede fark yaratmaktadırlar,
Bilim alanındaki bütün kadınların ve kız çocuklarının yaratıcılıkları ve yenilikçiliklerinden istifade ederek ve kapsayıcı STEM eğitimi, araştırmaları ve kalkınma alanları ile STI ekosistemlerine uygun şekilde yatırımlar yaparak, Dördüncü Endüstriyel Devriminin potansiyelini toplum faydasına olacak şekilde bir kaldıraç olarak kullanmak için eşi benzeri görüşmemiş bir fırsata sahibiz.
*Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000366723 adresinden alınarak Türkçeleştirilmiştir.