1948 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tarafından tanımlanan "ortak ideal”in önde gelen savunucularından olan Nelson Mandela, "İnsanların insan haklarını reddetmek, insanlıklarına meydan okumaktır." demiştir.
İnsan Hakları Günü'nü kutlarken, bu sözler uluslararası toplum nezdinde, geçirdiğimiz bu zor zamanlarda daha güçlü yankı bulmaktadır.
Pandemi, eski yaraları yeniden açmış, eşitsizlikleri derinleştirmiş, kadına yönelik şiddeti arttırmış ve en çok da aramızdaki savunmasızları derinden yaralamıştır.
Dolayısıyla bu kriz, insan haklarını, 2020'nin teması olan “yeniden daha iyi inşa etme” ortak projemizin merkezine yerleştirme fırsatını vermektedir.
Daha uyumlu bir dünyanın evrensel kültür, eğitim, bilim ve bilgi gibi başlıklara dayandırılması gerektiğine dair insancıl inançla desteklenen UNESCO’nun yetki alanı özellikle bu bakımdan amacına uygundur.
Salgının başlangıcından bu yana, tüm etki alanlarımızda, özellikle salgın sırasında artan ırkçılık ve yabancı düşmanlığı ile mücadele etmek için yorulmak bilmeksizin çalışmaktayız.
Bu bağlamda, UNESCO'nun Uluslararası Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Şehirler Koalisyonu (ICCAR) önemli bir rol oynayacaktır. İnsanlık onurunun temelini oluşturan her türlü ayrımcılık, dışlama ve devredilemez hakların ihlaline karşı gösterilmesi gereken tepkiye önayak olmak adına şehirleri öncelikli olarak seçmiş bulunmaktayız.
Salgın ayrıca bilimsel araştırmanın her zamankinden daha önemli olduğunu doğrulamış ve günümüz zorluklarına en uygun dijital araçların geliştirilmesini de teşvik etmiştir. UNESCO, “yapay zekâ etiği” ve “Açık Bilim” üzerine iki standart belirleme aracının geliştirilmesi yoluyla insancıl bilimsel ilerlemeyi desteklemekte kararlıdır.
Son olarak, bu İnsan Hakları Günü, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 26. Maddesinde ifade edildiği üzere, başka bir temel hak olan eğitim hakkına duyduğumuz bağlılığı bir kez daha doğrulama fırsatı vermektedir: "Herkes eğitim hakkına sahiptir."
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, referans noktamız olarak her zamankinden daha fazla rolünü üstlenmelidir. Bu bağlamda, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin kabul edildiği sırada dünyanın tüm bölgelerinde yaşayan bireylerin haklarını iyileştireceğini, “…daha yüksek bir yaşam standardına sahip olunacağını ve özgürlükten daha çok keyif alınmasını sağlayacağını…” söyleyen Eleanor Roosevelt'in sözlerini hatırlayalım.
Bu İnsan Hakları Günü'nde, insan haklarının hafife alınacak bir şey olmadığını, aksine hem bugün hem de gelecekte, uğruna her gün emek harcanması gereken bir olgu olduğunu hatırlamalıyız.
Bu yazı https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000375101_eng?posInSet=3&queryId=N-1425a863-386e-4679-8956-4b21e0181b14 adresinden alınmıştır.