Küresel su döngüsünde yeraltı suyu vazgeçilmezdir ancak çoğu zaman göz ardı edilir. Ayaklarımızın altında biriken bu gizli hazine, yeryüzündeki tüm tatlı suların yaklaşık %99’unu oluşturmaktadır. Sadece yaşam için gerekli olmakla kalmamakta, aynı zamanda değerli ekosistem hizmetlerini de yerine getirmektedir.
Aslında, şu anda evsel amaçlarla kullanılan tüm suların %49’unu ve sulama için kullanılan tüm suların yaklaşık %25’ini yeraltı suyu oluşturmaktadır. Dünyadaki kentsel nüfusun yaklaşık %50’si yeraltı su kaynaklarına bağlıdır. Akiferler ayrıca nehirler, göller ve sulak alanlar ile bağlantılıdır.
Gezegen değişen iklime ve artan nüfusa uyum sağladıkça, yeraltı suyu artan gıda ve içme suyu talebini karşılamada önemli bir rol oynayacaktır. Ancak bu temel kaynak, yetersiz koruma ve bazen geri dönüşü olmayan kirlilik dâhil olmak üzere ciddi risklerle karşı karşıyadır.
Tüm bu nedenlerle, 2022 Dünya Su Günü’nde UNESCO bu temel kaynağı kutlamaktadır - çünkü yeraltı suyunun daha iyi korunması ve yönetilmesi ortak sorumluluğumuz ve ortak çıkarımızdır.
UNESCO, özellikle eğitim, kapasite geliştirme ve veri toplama yoluyla bu amaç doğrultusunda uzun süredir çalışmaktadır. “Water Family” ile yeraltı suyu alanında verimliliği ve sürdürülebilirliği kapsamında karar vermek için insanları eğitme ve sağlam bir bilgi tabanı oluşturma konusunda kapsamlı bir şekilde çalışılmaktadır.
Ülkeleri su eğitimi ve gelişmiş su yönetimi için kapasite geliştirme konusunda destekliyoruz – sadece Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) ve Dünya Su Değerlendirme Programı (UNESCO WWAP) aracılığıyla değil, aynı zamanda UNESCO Kategori II Merkezleri ve üniversite su kürsüleri dâhil olmak üzere bilimsel ortak kurumlarımız aracılığıyla da destekliyoruz.
Bu yıl, Dünya Su Günü’nde yayınlanan Birleşmiş Milletler Dünya Su Geliştirme Raporu’nun son sayısıyla, yeraltı suyunun rollerini, yararlarını, zorluklarını ve fırsatlarını vurgulayarak dikkatleri üzerine çekiyoruz.
Yüzey suyu kaynaklarının giderek azaldığı ve giderek daha fazla stres altında olduğu, sürekli artan talep dünyasında, yeraltı sularının değerinin herkes tarafından tanınması gerekir ve UNESCO bu hedefe tam olarak bağlıdır.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000380879?posInSet=1&queryId=N-e1beedf4-0c15-4707-ae28-b23fd5d4556b adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.