Bu uluslararası günde UNESCO, sporun erdemlerini ve evrensel değerlerini kutlar ve “sağlıklı bir vücutta sağlıklı bir zihne” sahip olmamızı sağlayan spor pratiğinin bu sıkıntılı zamanlarda özellikle ihtiyacımız olan birlikte ve barış içinde yaşama etiğine sahip olduğunu hatırlatmak istemektedir.
Kadın ve erkek sporcular, bir takımla güçlerini birleştirmeyi öğrenerek, saygı, eşitlik ve adil oyun kurallarına uyarak –yenilgide bile– yurttaşlığı ve barışı teşvik etmektedirler.
UNESCO’nun özellikle Sporda Dopinge Karşı Uluslararası Sözleşme aracılığıyla teşvik ettiği ve savunduğu bu kurallar ile her şeyden önce sporun değerleri ve etiğidir – sporun bütünlüğünü korumak için iş birliği yapan 191 hükûmeti bir araya getiren tek uluslararası standarttır.
Spor, COVID-19 küresel salgın sürecinin bize hatırlattığı gibi, bireylerin psikolojik esenliği için de merkezi bir öneme sahiptir. Bu nedenle fiziksel aktivitedeki azalma hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için önemli bir sorundur ve günümüzde özellikle gençleri etkilediği için daha da endişe vericidir.
İster sosyal ister coğrafi olsun, spora erişimdeki eşitsizlikler tüm kırılganlıkları şiddetlendirmekte ve zihniyetlerde kök salmaktadır. Spor alanında, özellikle toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını kırmak zordur.
Bu eşitsizliklerle mücadele edebilmek için söz konusu eksiklikler iyi bir şekilde ölçülüp anlaşılmalıdır. Spor, Beden Eğitimi ve Fiziksel Aktivite için Kadınlar için Küresel Gözlemevi kurulmuştur. Misyonu kadınların spora erişiminin önündeki engelleri daha net bir şekilde belirlemek amacıyla Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve BM Kadın Birimi ile yakın bir şekilde çalışmaktadır.
Herkes için spor uygulamasını teşvik etmek, aynı zamanda, büyük bir spor uygulamaları envanteri çıkarmayı mümkün kılacak olan UNESCO’nun “Sağlıklı Yaşam İçin” girişiminin ilk aşamasıdır. Böylece bu çalışma, sporun sadece spor alanında değil, aynı zamanda sağlık, eğitim ve gençlik alanında da kamu politikalarına entegrasyonu konusunda dünya çapındaki yansımayı bildirecektir.
Bu aynı zamanda geniş bir seferberlik gerektirecektir. Bu nedenle özellikle Afrika’da sporun finansmanını iyileştirmek için Spor Yoluyla Sürdürülebilir Kalkınma Koalisyonu, kalkınma bankalarıyla birlikte çalışmaktadır.
UNESCO bu önemli günde şu basit mesajı hatırlatmak ister: “Spor bir uygulamadan daha fazlasıdır, aynı zamanda bir etiktir.”
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381026_eng?posInSet=1&queryId=N-d86ff1a1-701c-45f0-be07-8e72da8659b0 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.