“Nihayetinde futbol hakkında konuşmak, insanlığın bütün bir yönü hakkında konuşmaktır”. Uluslararası Üniversite Sporları Günü, İsviçreli yazar Georges Haldas tarafından söylenen bu sözlerin sadece futbol için değil, genel olarak tüm sporlar için doğru olduğunu hatırlamak için bir fırsattır.
Zira spor aracılığıyla üniversitelerde duygular paylaşılır ve değerler aktarılmaktadır.
Spor, öğrencilerin saygı, dayanışma, karşılıklı anlayış ve kendilerini geliştirme ideallerini paylaşmalarını sağlamaktadır.
İlk kez 1923 yılında düzenlenen Dünya Üniversite Oyunlarına bu idealler rehberlik etmektedir. Spor yapmanın her zamankinden daha fazla bir soluklanma ve sosyal uyum aracı olduğu bu anlaşmazlık ve uyuşmazlık zamanlarında, spor yoluyla birlik ve insanlık ruhunu teşvik etmek özellikle önem arz etmektedir.
Bu bağlamda üniversiteler, ayrım gözetmeksizin herkesin erişebileceği kaliteli beden eğitiminin teşvik edildiği yerler olarak kalmalıdır.
UNESCO, Birleşmiş Milletler’in spor ve beden eğitimi alanındaki başlıca kuruluşu ve Uluslararası Üniversite Sporları Federasyonu’nun (FISU) bir ortağı olarak, sporda kapsayıcılığın teşvik edilmesiyle özellikle ilgilenmektedir.
UNESCO’nun Kasım 2021’den bu yana yürüttüğü Fit for Life programı bu yaklaşımla tamamen uyumludur. Sporla ilgili küresel referans verilerini toplamakta ve mümkün olduğunca çok kişi tarafından uygulanmasını savunmaktadır.
Bu veriler, bu alanda kaydedilen ilerlemeye ışık tutmaktadır. Beden ve spor eğitimi artık ilkokulların %85’inden fazlasında zorunlu ders olarak okutulmaktadır. Dünyadaki ülkelerin %57’si milli eğitim bütçelerinin %2’sinden azını beden eğitimine ayırmaktadır. Dolayısıyla bu konuda daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
İlerlemeyi sağlamak için, Fit for Life girişimi operasyonel bir bileşenle donatılmıştır. Bu ilerici ruhla, 26-29 Haziran 2023 tarihleri arasında Azerbaycan’nın başkenti Bakü’de düzenlenen Yedinci Uluslararası Beden Eğitimi ve Spordan Sorumlu Bakanlar ve Üst Düzey Yetkililer Konferansı’nda (MINEPS VII) katılımcılar, girişimin beş ortak hedefine ulaşmak için Fit for Life ortaklığı aracılığıyla birlikte hareket etme sözü vermişlerdir. Bu hedefler şunlardır: herkesin spora katılımını arttırmak; etkili kamu politikalarının oluşturulmasını desteklemek; sporu gençlerin özgürleşmesi ve eşitliği için bir araç haline getirmek; spor eğitimcileri ve antrenörlerin eğitimini desteklemek ve spor uygulamalarını teşvik etmeyi amaçlayan yatırımları teşvik etmek.
Romalı şair Juvenal tarafından dile getirilen ve “Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur” anlamına gelen “Mens sana in corpore sano” ideali, hem entelektüel hem de sportif gelişimin mekânları olan üniversitelerimizde her gün takip edilmelidir.
Üniversite stadyumları, tenis kortları ve spor salonları paylaşımın, barışın ve dayanışmanın mekânlarıdır. Belirsizliğin hâkim olduğu bir dönemde, daha adil bir toplum yaratılmasında oynadıkları rol bu nedenle belirleyicidir.
Bu yazı için, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000386849_eng?posInSet=2&queryId=N-06854ec5-9fb7-4b61-b282-1d447b486ba8 adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.