Şiir, ister düzyazı ister manzum, ister sembolist, ister toplumla iç içe ister nesnel olsun, etrafımızdaki dünyayı farklı algılamamızı sağlama konusunda eşsiz bir eğilime sahiptir.
Bu Dünya Şiir Gününde UNESCO, barışçıl toplumlar inşa etmenin temel dayanakları olan, başkalarına açık olmak ve dünyayı tüm çeşitliliğiyle kucaklamak için kesinlikleri sorgulama gücünü kutlamaktadır.
İşte bu nedenle UNESCO şairlerin, özellikle de genç neslin, bu edebi formdan tam anlamıyla faydalanmalarını sağlamak ve eserlerinin yayınlanmasını desteklemek için yanlarında yer almaktadır. Örneğin, Haziran 2023'te Paris'te düzenlenen 40. Marché de la poésie'ye Karayipli 10 genç yazarın katılımı benimsenmiştir. Bu şiir festivalinde çalışmalarını sergileyebildiler, tartışabildiler ve şiirlerinin yayınlanmasına yardımcı olacak yayıncılarla tanışabildiler.
Yaşayan gelenekleri koruma çabalarının bir parçası olarak UNESCO, Filipinler’in Hudhud şarkıları, Venezuela’nın Mapoyo sözlü geleneği, Uganda’nın Koogere sözlü geleneği, Peru’nun Eshuva ve Harákmbut ilahi ibadetleri gibi bir dizi şiirsel biçimi İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine dâhil edilmiştir.
Şiir güçlü bir şekilde yaşayan bir sanattır, ancak aynı zamanda yüzyıllar ve kıtalar boyunca toplumların tarihlerini yazmak, kültürlerinin hafızasını korumak ve atalarının bilgilerini kaydetmek için kullandıkları temel araç olmuştur. Fildişili şair Bernard Binlin Dadié'nin Hommes de tous les continents (Tüm Kıtaların İnsanları) adlı derlemesinde yer alan "Tu dors" ("Uyuyorsun") adlı şiirinde çok yerinde söylediği gibi, şair "surların üzerinde nöbet tutan yaşlı bekçidir" ve "gözlerinde eski zamanların şafağı/Aklında gelecek zamanların şarkısı" vardır. Şair, geçmişin ve henüz inşa edilmemiş bir geleceğin kavşağında duran o arada kalmış figürdür.
İşte bu nedenle UNESCO, dönemlerinin en sembolik şiirsel metinlerinden bazılarının korunmasına yardımcı oluyor. 2023 yılında, Ortaçağ Alman lirik şiirlerinden oluşan Codex Manesse, Magtymguly Fragi'nin Türkmen el yazmaları koleksiyonu ve Khalkha Prensi Tsogtu Khung-Taiji'nin Moğol şiirinin en güzel örneklerinden olan taş yazıtları, belgesel mirası korumayı ve halk için daha erişilebilir hale getirmeyi amaçlayan Dünya Belleği Listesine katılmıştır.
Dünya Şiir Günü, Martinikli büyük şair ve siyasetçi Aimé Césaire'in ifadesiyle, evrensel olduğu kadar içsel bir barış jestiyle, her birimizin kendimizin ve dünyanın yaşayan kalbine doğru hareket etmesi için bir fırsattır.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000389079_eng?posInSet=1&queryId=N-a1a6f8c0-5b9b-4964-bca5-9b30c2ad217a adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.