Bugün dünya genelinde her iki kişiden biri yılın birkaç ayında su kıtlığı çekmektedir. Dünyanın bazı bölgelerinde bu su kıtlığı istisna olmaktan ziyade kural haline gelmiştir.
Böyle bir durumun sonuçlarını biliyoruz: su kıtlığı sadece jeopolitik gerilimleri alevlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda örneğin kız çocuklarının ve kadınların konumunu önemli ölçüde zayıflatarak bir bütün olarak temel haklara yönelik bir tehdit oluşturuyor. Gerçekten de pek çok kırsal alanda kız çocukları ve kadınlar su getirmekten birinci derecede sorumludur ve bu görevi yapmak için günde birkaç saat harcarlar. Bunu yaparken de eğitime erişimleri ve ekonomik hayata katılımları tehlikeye girmektedir.
Dolayısıyla suya erişim ve su kaynaklarının korunması, toplumlarımız için bu değerli kaynağı kullanmanın ve yönetmenin yeni yollarını gerektiren temel zorluklardır.
UNESCO tarafından UN-Water adına koordine edilen en son Dünya Su Kalkınma Raporu'nun bulguları bu şekildedir.
Rapor her yıl 22 Mart Dünya Su Günü münasebetiyle yayınlanmaktadır. Hem bu yılki rapor hem de 2024 Dünya Su Günü "Refah ve Barış için Su" temasına odaklanmaktadır.
Bu vesileyle UNESCO, ister yüzey ister yeraltı suyu, ister sıvı ister donmuş olsun, su alanında diyalog ve iş birliğinin önemini hatırlatmak istemektedir. Dünya nüfusunun %40'ından fazlasının, dünyadaki tatlı su kaynaklarının neredeyse %60'ını oluşturan sınır aşan nehir havzalarında yaşadığı düşünüldüğünde, bu uluslararası iş birliği sadece arzu edilen bir şey değil, aynı zamanda elzemdir.
Su alanında uluslararası iş birliğini teşvik etmek amacıyla UNESCO bir dizi girişim başlatmıştır. Örneğin UNESCO; Kamboçya, Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti, Tayland ve Vietnam'ı kapsayan Büyük Mekong alt bölgesinde, iklim değişikliğine uyum sağlamanın bir yolu olarak yeraltı suyu kaynaklarının kullanımını arttırmaktadır. Aynı şekilde UNESCO, Stampriet Akiferi için Botsvana, Namibya ve Güney Afrika arasında ortak bir yönetim çerçevesi oluşturmuştur.
UNESCO ayrıca tatlı su kaynaklarının kalitesinin sağlanması için Taraf Devletlere teknik destek sağlamaktadır. Örgüt, iki sınır aşan su havzası olan Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Nijer, Nijerya ve Çad'ı kapsayan Çad Gölü su havzası ve Arjantin, Bolivya Çokuluslu Devleti, Paraguay ve Uruguay'ı sulayan Río de la Plata su havzasında su kalitesinin operasyonel uydu takibi için yenilikçi bir platform başlatmıştır.
Bu nedenle Brezilyalı sanatçı ve UNESCO İyi Niyet Elçisi Vik Muniz 2021'de "Sadece tek bir Dünya var, doğa için bir gezegen ve insanlar için başka bir gezegen değil" dediği gibi, 2024 Dünya Su Günü'nün teması, suyu sürdürülebilir bir şekilde yönetmek, gezegenimizle yeniden bağlantı kurmak ve nihayetinde barışı inşa etmek için bir eylem çağrısıdır.
Bu yazı için https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000389141_eng?posInSet=1&queryId=N-79721c1b-191f-4ad3-818f-f2dc73cf4d0f adresinde yer alan metinden faydalanılmış, yazının Türkçe çevirisi yapılmıştır.