Otuz yıl önce bugün, UNESCO Üye Devletleri bir araya gelerek “Hoşgörü İlkeleri Bildirgesi”ni kabul etmiştir. Bu bildiri, “hoşgörünün farklılıklar içinde uyum” olduğunu ve “hoşgörü olmadan barışın, barış olmadan kalkınma ya da demokrasinin olamayacağını” ortaya koyan basit ama son derece temel bir anlayışı içermektedir.
Dünya hızla değişmektedir. Nefret söylemi, ayrımcılık, ırkçılık ve şiddetin artmasıyla birlikte, susturmak istediğimiz geçmişten yankılar duymaktayız. Hızlı teknolojik değişimler ve yıkıcı çevresel bozulmalarla, belirsizliklerle gölgelenmiş bir geleceğe bakmaktayız.
Bu dönemde hoşgörü değerini savunmak naif görünebilir. Ancak Mahatma Gandhi’den Nelson Mandela’ya kadar dünyanın önde gelen şiddet karşıtı savunucularının gösterdiği gibi: şiddet karşısında hoşgörü güçlü, radikal ve meydan okuyan bir eylem olarak durmaktadır. Hoşgörü, toplumlarımızın ayrıcalıklı bir azınlığın değil, herkesin hakları üzerine inşa edilmesi gerektiğini cesurca ilan etmektedir.
Hoşgörüyü teşvik etmek UNESCO’nun görevlerinin merkezinde yer almaktadır. Kalıcı barış ancak eğitim, kültür, bilim, iletişim ve bilgi yoluyla inşa edilebilir.
UNESCO, hoşgörüsüzlükle mücadeleyi öncelikle sınıf ortamında başlatmaktadır. Okuryazarlık ve matematiksel becerilerin ötesinde, UNESCO, bireylerin etik, empatik ve saygılı toplum üyeleri olabilmeleri için gerekli tüm becerileri kapsayan bir eğitim anlayışını savunmaktadır. Hoşgörü yalnızca farklılıklara saygı göstermeye değil, aynı zamanda onları değerli görmeye dayanmaktadır.
UNESCO, mimari harikalardan kadim geleneklere kadar kültürel çeşitliliği koruma ve geliştirme çalışmalarla, toplumların birbirlerinin kültürünü takdir etmeleriyle ortak bir anlayış oluşturmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda, ırkçılık ve ayrımcılıkla mücadele programlarımızla, toplumlarımızda hâlihazırda var olan ve yapay zekâ gibi yeni biçimlerde ortaya çıkan nefret türlerini ele almak için aktif şekilde çalışmaktayız.
Hoşgörüsüzlük yanlış anlama, önyargı ve nefret üzerine kuruluyorsa, hoşgörü ise açıklık ve cesaretle hayata geçirilmektedir. Bu anlayışla, bugün zorlu bir dünyada hoşgörünün cesaretini kutlamakta ve teşvik etmekteyiz.
*Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000396456/PDF/396456eng.pdf.multi adresinden alıntılanarak Türkçeleştirilmiştir.