Günümüzün teknolojik yenilik, iklim değişikliği, demografik ve jeopolitik dönüşüm gibi en önemli konuları ve zorlukları toplumlarımızın her zamankinden daha fazla birbirine bağımlı olduğunu hatırlatmaktadır. Her yerde aynı soru sorulmaktadır: Hızla değişen bir dünyada istikrarı; şimdiki ve gelecek nesiller için daha adil bir gelecek ihtimalini nasıl koruyabiliriz?
Bu kırılgan dönemde UNESCO, görev alanına giren her alanda referans noktaları sunarak, uzun vadeli eğilimleri analiz ederek ve somut çözümler önererek rolünü en yetkin şekilde yerine getirmektedir.
Bu yaklaşım, gelecek odaklı düşünmenin kamu politikası yapıcılarının belirsizlik karşısında daha iyi kararlar almasına yardımcı olabileceğini hatırlatan Dünya Gelecek Günü’nün amacına uygundur.
Yeni teknolojiler bu dönüşümlerin merkezinde yer almaktadır. Bugün UNESCO Genel Merkezinde Éric Sadin’in konuşması, yapay zekânın öğrenme, çalışma ve bilgi edinme biçimlerimizi nasıl yeniden şekillendirdiğini ele almaktadır. Bu yaklaşım, yeniliklerin her zaman insan haklarına hizmet etmesini amaçlayan biri yapay zekâ etiği, diğeri nöroteknoloji olmak üzere iki öncü UNESCO tavsiye kararı aracılığıyla devletlere destek veren UNESCO’nun çalışmalarıyla uyumludur.
İklim krizinin yol açtığı bozulma da daha fazla öngörü gerektirmektedir. 2025 yılında sıcak hava dalgaları, seller, depremler, kasırgalar gibi benzeri görülmemiş doğal afetler tüm kıtaları etkileyerek günlük yaşamı, sağlığı ve kimi zaman eğitimin sürekliliğini olumsuz yönde etkilemiştir.
UNESCO, öğrencilere ve öğretmenlere destek olmak için iklim dostu (yeşil) eğitimi teşvik ederek; bilim insanlarına özel ödüller aracılığıyla en yenilikçi projeleri destekleyerek; çevre gazetecilerine ise iklim değişikliğiyle ilgili bilginin doğruluğunu güvence altına almayı amaçlayan özel bir fon aracılığıyla yardımcı olarak bu yeni zorluklar karşısında yerel halklarla yakından çalışmaktadır.
Nâzım Hikmet’in yazdığı gibi: “En güzel deniz: henüz gidilmemiş olandır.” UNESCO da işte bu ruhla toplumların istedikleri geleceği seçmelerine ve inşa etmelerine imkân sağlamaya çalışmaktadır.
*Bu metin https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000396586_eng/PDF/396586eng.pdf.multi adresinden alıntılanarak Türkçeleştirilmiştir.